Trong bối cảnh thị trường bất động sản Việt Nam còn nhiều bất cập, thiếu minh bạch về giá cả và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người mua, đề xuất của ông Hoàng Văn Cường, đại biểu Quốc hội, về việc cần thiết phải buộc chủ đầu tư kê khai giá bán nhà đất một cách công khai và minh bạch được xem là một bước đi quan trọng, hướng tới mục tiêu lành mạnh hóa thị trường, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng và ngăn chặn tình trạng thổi giá, đầu cơ trục lợi. Quan điểm này không chỉ phản ánh bức xúc của dư luận xã hội trước tình trạng giá nhà đất tăng cao bất hợp lý mà còn thể hiện sự trăn trở của một nhà quản lý, một chuyên gia kinh tế về việc xây dựng một thị trường bất động sản phát triển bền vững và minh bạch.
Lý do đầu tiên và quan trọng nhất để ủng hộ đề xuất này nằm ở tính minh bạch và khả năng tiếp cận thông tin của người mua. Hiện nay, thông tin về giá bán nhà đất thường được các chủ đầu tư cung cấp một cách nhỏ giọt, không đồng nhất và thiếu sự kiểm chứng độc lập. Người mua thường phải thông qua nhiều kênh khác nhau, chịu sự tác động của các yếu tố tâm lý và khó có được một bức tranh toàn diện và chính xác về giá trị thực của bất động sản. Việc buộc chủ đầu tư phải kê khai giá một cách công khai, có thể thông qua các cổng thông tin chính thức hoặc các phương tiện truyền thông được kiểm soát, sẽ giúp người mua dễ dàng tiếp cận thông tin, so sánh giá giữa các dự án khác nhau và đưa ra quyết định mua bán một cách sáng suốt hơn. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro bị mua hớ mà còn tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các chủ đầu tư, buộc họ phải đưa ra mức giá hợp lý hơn để thu hút khách hàng.
Thứ hai, việc kê khai giá công khai sẽ góp phần hạn chế tình trạng thổi giá và đầu cơ bất động sản. Một trong những nguyên nhân khiến giá nhà đất tại Việt Nam tăng cao chóng mặt trong thời gian qua là do hoạt động đầu cơ, mua đi bán lại kiếm lời nhanh chóng. Khi thông tin về giá không minh bạch, các nhà đầu cơ dễ dàng tạo ra những cơn sốt ảo, đẩy giá lên cao rồi bán lại với giá chênh lệch lớn, gây bất ổn cho thị trường và làm mất đi cơ hội sở hữu nhà ở của những người có nhu cầu thực. Việc buộc chủ đầu tư phải kê khai giá bán một cách rõ ràng sẽ giúp cơ quan quản lý dễ dàng theo dõi và giám sát biến động giá, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi thổi giá, đầu cơ không lành mạnh. Đồng thời, sự minh bạch về giá cũng sẽ làm giảm tính hấp dẫn của việc đầu cơ ngắn hạn, hướng thị trường đến sự phát triển ổn định và bền vững hơn.
Thứ ba, việc kê khai giá là cơ sở quan trọng để quản lý thuế và các nghĩa vụ tài chính liên quan đến bất động sản. Hiện nay, việc xác định giá облагаемого thuế đối với bất động sản còn nhiều bất cập, thường dựa trên khung giá đất do nhà nước ban hành, vốn thường thấp hơn nhiều so với giá thị trường. Điều này dẫn đến tình trạng thất thu thuế và không đảm bảo sự công bằng trong nghĩa vụ tài chính giữa những người sở hữu bất động sản. Khi giá bán được kê khai một cách chính xác và minh bạch, cơ quan thuế sẽ có cơ sở dữ liệu đáng tin cậy hơn để xác định giá trị облагаемого thuế, từ đó tăng cường hiệu quả quản lý thuế và đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Đồng thời, việc minh bạch về giá cũng giúp người mua nắm rõ hơn về các chi phí liên quan đến việc sở hữu bất động sản, tránh những phát sinh không đáng có sau này.
Thứ tư, yêu cầu kê khai giá sẽ nâng cao trách nhiệm và uy tín của chủ đầu tư. Trong một thị trường minh bạch, các chủ đầu tư sẽ phải cạnh tranh bằng chất lượng dự án, tiến độ xây dựng, dịch vụ hậu mãi và đặc biệt là giá cả hợp lý. Việc công khai giá bán sẽ buộc các chủ đầu tư phải tính toán kỹ lưỡng chi phí đầu tư, lợi nhuận kỳ vọng và đưa ra mức giá cạnh tranh để thu hút khách hàng. Những chủ đầu tư có dự án chất lượng tốt, giá cả hợp lý sẽ có lợi thế hơn trên thị trường, từ đó thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của toàn ngành. Ngược lại, những chủ đầu tư có ý định thổi giá hoặc bán sản phẩm kém chất lượng với giá cao sẽ khó có thể tồn tại trong một môi trường minh bạch.
Thứ năm, việc minh bạch hóa giá bán bất động sản sẽ góp phần ổn định thị trường và tạo niềm tin cho nhà đầu tư dài hạn. Một thị trường thiếu minh bạch thường tiềm ẩn nhiều rủi ro và dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố спекулятивный, khiến cho các nhà đầu tư dài hạn e ngại. Khi thông tin về giá cả được công khai và minh bạch, thị trường sẽ trở nên ổn định hơn, giảm thiểu các biến động bất thường và tạo ra một môi trường đầu tư an toàn và hấp dẫn hơn cho cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực bất động sản, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, để đề xuất của ông Hoàng Văn Cường trở thành hiện thực và mang lại hiệu quả thiết thực, cần có sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan quản lý nhà nước và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành liên quan. Cần xây dựng một hành lang pháp lý rõ ràng và chế tài xử phạt nghiêm minh đối với các chủ đầu tư không thực hiện việc kê khai giá hoặc kê khai giá không trung thực. Đồng thời, cần có một cơ chế kiểm tra, giám sát hiệu quả để đảm bảo tính chính xác và minh bạch của thông tin giá được công bố.
Bên cạnh đó, việc xây dựng một hệ thống thông tin bất động sản quốc gia đầy đủ, chính xác và dễ dàng tiếp cận là vô cùng quan trọng. Hệ thống này không chỉ bao gồm thông tin về giá bán mà còn các thông tin khác về quy hoạch, pháp lý dự án, chất lượng công trình, tiến độ xây dựng… để người mua có thể có được cái nhìn toàn diện về thị trường trước khi đưa ra quyết định.
Ngoài ra, cần có sự nâng cao nhận thức và hiểu biết của người mua về quyền lợi của mình và cách tiếp cận thông tin trên thị trường bất động sản. Các cơ quan truyền thông và các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng cần có vai trò tích cực trong việc cung cấp thông tin và tư vấn cho người mua, giúp họ tránh được những rủi ro không đáng có.
Cuối cùng, việc buộc chủ đầu tư kê khai giá bán nhà đất chỉ là một trong nhiều giải pháp cần thiết để lành mạnh hóa thị trường bất động sản. Để thị trường phát triển bền vững và đáp ứng nhu cầu thực của người dân, cần có một gói giải pháp đồng bộ, bao gồm việc tăng cường nguồn cung nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội và nhà ở giá rẻ, kiểm soát chặt chẽ tín dụng bất động sản, hoàn thiện hệ thống pháp lý, nâng cao năng lực quản lý nhà nước và thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh trên thị trường.
Tóm lại, đề xuất của ông Hoàng Văn Cường về việc buộc chủ đầu tư kê khai giá khi bán nhà đất là một bước đi đúng đắn và cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Việc thực hiện nghiêm túc và hiệu quả giải pháp này sẽ góp phần tăng cường tính minh bạch của thị trường, bảo vệ quyền lợi người mua, hạn chế tình trạng thổi giá và đầu cơ, nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư và hướng tới một thị trường bất động sản phát triển ổn định và bền vững hơn. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự quyết tâm cao và sự phối hợp đồng bộ của tất cả các bên liên quan, từ cơ quan quản lý nhà nước, chủ đầu tư đến người mua và các tổ chức xã hội.